Dzisiejszy odcinek dotyczy tego, z czym każdy tłumacz prawniczy ma do czynienia, kiedy tłumaczy polską umowę na język angielski: przedmiot umowy.
Zacznijmy od angielskiego odpowiednika przedmiotu umowy. Zwykle będzie to subject matter. Potwierdzenie na to znajdziemy w bardzo wielu dokumentach (m.in. umowach) pisanych przez anglosaskich prawników.
Ktoś powie: to chyba jasne, po co zatem ten wpis, skoro mamy odpowiednik?
Nie do końca!
Popatrzmy na takie zdanie (z polskiej umowy sprzedaży samochodu):
„Przedmiotem niniejszej umowy jest samochód osobowy marki ….”.
Jak to zdanie przełoży na angielski niemal każdy tłumacz (albo maszyna tłumacząca)?
Zapewne tak: „The subject matter of this agreement is the car described as […].„
I mamy problem, bo tak nie napisze żaden anglosaski prawnik. To zdanie brzmi nienaturalnie i może świadczyć o brakach warsztatowych tłumacza. Dlaczego?
Dlatego, że zdanie w języku polskim jest źle napisane. Dlaczego?
Otóż przedmiotem tej umowy nie jest samochód. Przedmiotem umowy sprzedaży jest sprzedaż.
Samochód jest natomiast przedmiotem sprzedaży.
Podobnie: przedmiotem umowy leasingu jest leasing, a nie leasingowany pojazd. Ten jest przedmiotem leasingu. Przedmiotem umowy najmu lokalu jest najem lokalu, nie lokal. Ten jest przedmiotem najmu.
Nie jest, a przynajmniej nie powinno być, tajemnicą dla doświadczonego tłumacza specjalistycznego, że profesjonalne tłumaczenie to przekład znaczeń, nie wyrazów czy słów.
Jaki jest zatem sens tego zdania z naszego przykładu? To chyba jest jasne – określenie przedmiotu sprzedaży. Jak zatem naturalnie i poprawnie merytorycznie przełożyć na angielski nasze zdanie?
Moja propozycja: The subject of the sale under this agreement is the car […].„
Uważam, że taka „ingerencja” w tekst źródłowy jest uprawniona, a nawet konieczna. Tworzymy w ten sposób zdanie nie tylko poprawne semantycznie, ale również naturalnie brzmiące w języku docelowym.
I prawdziwie profesjonalne tłumaczenie to właśnie próba znalezienia takiego rozwiązania językowego, które pozwoli nam osiągnąć taki właśnie rezultat.